Systeemfout

Soms ga je op vakantie en heb je langer nodig om ervan bij te komen. Het overkwam mij deze maand, nadat ik een week in Seam Reap, Cambodja had doorgebracht.

Onlangs ging ik met mijn moeder en broer naar Cambodja. Je leest het goed: zonder kinderen. Het was dan ook niet zomaar een reis. Wij maakten deze reis om het leven te vieren. Mijn moeder had een zwaar jaar achter de rug en het was niet lang geleden dat we twijfelden of ze deze reis ooit kon maken. Omdat Cambodja op haar bucket list stond, besloten we haar te helpen om er te komen en nog mee te gaan ook.

Vooropgesteld: het was fantastisch. De reis, het gezelschap, de prachtige tempels die we zagen en het paradijsje waar we verbleven, het was gewoon geweldig. Maar voor mij was het, zonder dat ik het doorhad, meer dat dat en daar kwam ik pas achter toen ik weer thuis was.

Nu ben ik nooit erg goed geweest in thuiskomen. Ik heb een chronische afkeer van sleur, van patronen of systemen waarin ik zit. Als ik terugkom van vakantie zijn deze systemen opeens zichtbaarder en lijkt de vakantie het enige goede leven. Ik heb altijd een beetje moeite weer in het gareel te komen. Maar dit keer was anders. Ik reisde zonder kinderen. Dit had ik op een aantal zakenreizen na nog nooit gedaan. Voor het eerst in tien jaar was ik helemaal vrij om te doen wat ik wilde. Mijn broer (ook vader) merkte dezelfde merkwaardigheid op, die eerste ochtend. Het was een vreemd, maar best wel goed gevoel. Opeens zag ik de wereld om me heen door mijn eigen ogen, en niet die van mijn kinderen.

Maar waren nog meer verschillen. Ik was niet drie lange weken, maar slechts een week weg en niet naar Frankrijk gereden met de auto maar naar de andere kant van de wereld gevlogen. Waar mijn zomervakanties een proces zijn waarmee ik kan dealen, kon ik deze bijzondere ervaring niet zomaar een plek geven. Ik voelde me geteleporteerd naar een andere wereld en er ook weer net zo genadeloos uitgeknikkerd toen de vakantie voorbij was. Niets geen transitie, gewoon opeens weer thuis. Hup weer het systeem in: werken, kinderen halen, wasje draaien, koken, slapen en repeat. Zo van de winter naar de zomer en weer terug, alsof het niets was dat ik even van seizoen gewisseld had, en bovendien van tijdszone en gehele leefwereld.

In Cambodja had ik van dit alles geen last. Ik genoot zonder er bij stil te staan. Ik deed geen moeite te plannen of na te denken, ik liet alles over me heen komen. Daar was niet alleen het gezelschap naar maar ook het land, waar alles zo ontzettend rustig en vanzelf lijkt te gaan.

Ik schrok me rot toen ik thuis kwam. Het systeem dat ik zo zorgvuldig in elkaar had gezet om te kunnen dealen met de dagelijkse stress van een werkende moeder, zag er opeens uit als een monster. Ik wilde er niet aan geloven, ik kon er niet meer aan. En daar schrok ik nog veel meer van. Wat was er gebeurd met mij op deze reis? Waarom had ik zo’n afkeer van mijn dagelijkse sleur, dat ik jarenlang vol overtuiging met me mee had gedragen?

Inmiddels zijn er tien dagen verstreken en ben ik weer geland. De jetlag die ik had is voorbij en ik kan de Nederlandse keuken weer verdragen. Ik lijk ook weer enigszins mijn draai te hebben gevonden in mijn eigen leven. Maar ik heb ook wat geleerd. Ik zat laatst bij mijn holistische dokter/levenscoach en zij zei iets wijs: ‘Je moet die andere rol, die je in Cambodja opeens weer had, ook hier zien te voeden.’

Ze heeft gelijk. Ik kwam een stukje van mezelf tegen in Cambodja dat ik al heel lang niet had gezien. De persoon naast de moeder, de zorgeloze levensgenieter en reisfanaat. Hoe ik die ga voeden terwijl ik ronddraai in het rad dat het gezinsleven heet, daar ben ik nog niet uit. Maar ik geloof dat ik een klinkklare boodschap heb gekregen die ik ter harte aanneem.